Hondarribia Bidasoa ibaiaren bokalearen ertzean dagoen Gipuzkoako kostaldeko herria da. Horregatik, itsasoz Hendaiarekin muga egiten du. Hiribilduak historian zehar izan duen kokapen estrategiko hori dela-eta, oso gerra-rol garrantzitsua izan du.

Donostian izango du abiapuntua Hondarribirako zeharkaldia. Behin Kontxako badia atzean utzi eta itsaso zabalean murgilduko gara, mendebalderantz, Donostiako pasealeku berria, Zurriolako hondartza eta Kursaaleko Kongresu Jauregia zeharkatzeko eta Uliako bidexkak itsasotik Pasaia herriruntz jarraitzeko.

Bide horretan, Pasaiako badiaren sarrerako bokalea baino lehentxeago, gure kostaldeko itsasargi politenetako bat aurkituko dugu, “Platako Itsasargia”. Kasu honetan ere atzean utziko dugu Jaizkibel mendiaren magalean nabigatzen jarraitzeko.

Jaizkibel mendia Hondarribia eta Pasai Donibane herrien artean itsasertzean dagoen mendia da. Mendi hori itsasoari itsatsita egon arren, 500 metroko altitudea izatera iristen da, eta Espainia osoko kostaldeko bigarren mendirik altuena da. Hedadurari dagokionez, 15 km inguru ditu. Zalantzarik gabe, Euskal Herriko bazter magikoetako bat da. Mendi horretatik igarotzen da, gainera, Donejakue bidearen iparraldeko ibilbidearen lehen etapa, Irun eta Donostia artean.

Gure kasuan, Jaizkibel mendiaren magalean nabigatuz itsaslabar zoragarriez gozatu ahal izango dugu. Bere punta ugarien ikuspegi berezia izango dugu: Arrakas, Tanbo, Galea, Arkarle… Eta bertako hondartza eta kala ikusgarriak, Azabaratza, Eretzin Zabala hondartza, Paramoudra hondartza, Sisurko hondartza… Horietako asko ezezagunak dira, baita bertako jendearentzat ere.

Jaizkibelgo zeharbidea amaitu ondoren Higer lurmuturrera iritsiko gara eta, bertan, izen bereko itsasargia ikusiko dugu. Hortik, Hondarribirako bidea hartuko dugu, bertako portuan porturatu eta ezagutu ahal izateko.

Lehorrean, Hondarribian, gauza asko bisitatu eta egin ditzakegu, baina horietako bat nahitaez bete beharrekoa izango da, alde zaharra bisitatzea. Erdi Aroan sortutako hiria da Hondarribia, eta horregatik da gotorlekua, harresiz inguratutako hiria. Sarrerako eta irteerako ateekin eta galtzada-harrizko zoruekin. Bertako kaleak zeharkatzea mende batzuk lehenago garraiatzea bezala izango da.

Euskal kostaldeko beste herri askotan bezala, Hondarribian ere hainbat jatetxe aurkituko ditugu parrillako berotan prestatutako sasoiko arrainik onenak dastatzeko. Eta egun zoragarri bati amaiera emateko, eguna amaitzeko bainu freskagarri bat har genezake hondartzan, bueltako bideari ekin aurretik.